Kongres Ruchów Miejskich

Kongres Ruchów Miejskich, to długoterminowe, oddolne i dobrowolne porozumienie kilkudziesięciu lokalnych organizacji społecznych z ponad dwudziestu polskich miast. Działamy na rzecz dobrego życia w mieście, miasta zielonego, demokratycznie zarządzanego i sprawiedliwego. To jakie są, i mogą być nasze miasta nie zależy jednak tylko od działań lokalnych władz i mieszkańców. W wielu dziedzinach to ogólnokrajowe regulacje prawne, prowadzone polityki, funkcjonujące instytucje utrudniają zrównoważony rozwój miast, prospołeczny i sprawiedliwy. Zorganizowaliśmy się więc po to, by takie bariery wspólnie przezwyciężać.

Dzień bez Samochodu – apel do premiera

24 wrzesień 2022

Korzystając z okazji jaką stanowi obchodzony od lat DZIEŃ BEZ SAMOCHODU, liczne organizacje społeczne, w tym Kongres Ruchów Miejskich, oraz samorządy niektórych miast, wystosowały do premiera rządu RP otwarty apel w sprawie potrzebnych zmian w dotychczasowych przepisach, możliwych do przeprowadzenia tylko na szczeblu państwowym. Miałyby one służyć zwiększeniu bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego, przede wszystkim pieszych, zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń odtransportowych i zużycia paliw oraz sprzyjać rezygnacji z samochodów na rzecz komunikacji publicznej, przemieszczania się pieszo lub rowerem.

Szanowny Panie Premierze,

przypadający 22 września Dzień bez Samochodu służy edukacji i podnoszeniu świadomości – to dzień akcji raz do roku, w którym wiele samorządów i organizacji pozarządowych podejmuje działania, by pokazać osobom mieszkającym w polskich miastach, że można poruszać się po mieście inaczej niż własnym samochodem. Darmowa komunikacja publiczna, różnego typu wydarzenia, przejazdy rowerowe czy konkursy to tylko niewielki element złożonych procesów równoważenia miejskiej mobilności, ograniczania emisji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń z transportu drogowego, takich jak tlenki azotu (NOx), pyły zawieszone (PM), czy ozon (O3). W prowadzeniu tych działań samorządy potrzebują wsparcia.

Większe i właściwie ukierunkowane zaangażowanie Państwa, w tym regulacyjne i finansowe, przyspieszyłoby proces zwiększania udziału transportu publicznego oraz ruchu pieszego i rowerowego w miejskiej mobilności. Proces ten jest konieczny nie tylko ze względu na potrzebę ograniczenia negatywnego wpływu transportu na klimat, ale przede wszystkim ze względu na konieczność ochrony zdrowia Polek i Polaków przed zanieczyszczeniami powietrza generowanymi przez ruch drogowy, a także zmniejszenia zapotrzebowania na paliwa i energię. Obecnie transport drogowy odpowiada za nawet 75% emisji dwutlenku azotu w największych polskich miastach, takich jak Warszawa czy Kraków. Te emisje przyczyniają się do wielu chorób i przedwczesnych zgonów, a szczególnie negatywnie wpływają na zdrowie i rozwój dzieci. Poprawa sytuacji jest niezbędna w wielu obszarach. Zazwyczaj uwaga decydentek i decydentów jest skupiona na kwestiach wspierania wymiany floty pojazdów i rozwoju infrastruktury. To jednak stanowczo za mało.

W niniejszym apelu zwracamy uwagę przede wszystkim na potrzeby ruchu pieszego jako podstawy codziennych podróży osób mieszkających w miastach. Niezależnie od tego czy jesteśmy kierowcami czy nie, wszyscy poruszamy się pieszo, choćby po to, by dojść do transportu publicznego czy stacji roweru miejskiego, a nawet do samochodu. Złe warunki dla ruchu pieszego, takie jak na przykład zbyt wąskie, zastawione autami chodniki, zniechęcają do rezygnacji z dojeżdżania do szkoły czy pracy samochodem. Są też poważną barierą dla osób z niepełnosprawnościami, często nie do pokonania.

Jako samorządy i organizacje pozarządowe deklarujemy dążenie do neutralności klimatycznej miejskiego transportu, w tym do poprawy warunków i bezpieczeństwa ruchu pieszego i rowerowego oraz zwiększania ich udziału w miejskiej mobilności. Jednocześnie apelujemy do rządu o następujące zmiany:

  • Wprowadzenie jasno sformułowanej zasady parkowania poza jezdnią tylko w miejscach wskazanych jako miejsca do parkowania, czyli domyślnego zakazu parkowania na chodnikach (po nowelizacji Prawa o ruchu drogowym, która ma wejść w życie 21 września br. – na drogach dla pieszych) – byłaby to realizacja jednego z postulatów z Krajowej Polityki Miejskiej 2030 „Rezygnacja w przestrzeni miejskiej z domyślnej możliwości parkowania pojazdów na chodnikach, kładek nad jezdnią, czy przejść podziemnych na rzecz zwiększenia komfortu poruszania się pieszo”.

  • Wprowadzenie nowych wytycznych dla policji i straży miejskiej w zakresie egzekucji przepisów ruchu drogowego – przyjęcie zasady braku pobłażliwości dla wykroczeń kierowców zagrażających bezpieczeństwu pieszych i utrudniających poruszanie się pieszo.

  • Przywrócenie możliwości pomiarów prędkości i wystawiania przez samorządy mandatów kierowcom przekraczającym prędkość – obecnie samorządy nie mają narzędzi, aby zadbać w ten sposób o bezpieczeństwo na ulicach, na których kierowcy notorycznie przekraczają prędkość. Z powodu „niedostosowania prędkości” doznają obrażeń i giną ludzie poruszający się lub przebywający poza jezdnią, np. oczekujący na przejście przez jezdnię lub na przystankach. Środki z mandatów mogłyby być przeznaczone na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego.

  • Wprowadzenie pierwszeństwa dla pieszych przy przekraczaniu ulicy w strefie tempo 30 poza przejściami dla pieszych – obecnie prawo nie reguluje tej kwestii, a jednocześnie po wprowadzeniu takiego ograniczenia prędkości nie wyznacza się wystarczającej liczby przejść dla pieszych, adekwatnej do zmienionego charakteru ulicy (w praktyce jest to trudne do zrobienia).

  • Regulacja działalności związanej z wypożyczaniem hulajnóg elektrycznych poprzez licencjonowanie – dostosowanie maksymalnej liczby hulajnóg do liczby mieszkańców i umożliwienie samorządom obligowania operatorów do utrzymywania porządku (pilnowania, by hulajnogi były parkowane w wyznaczonych do tego miejscach).

  • Nadanie wysokiego priorytetu rozmieszczaniu nowych stacji monitoringu jakości powietrza w dużych polskich miastach w miejscach, gdzie wzdłuż jezdni z dużym natężeniem ruchu samochodowego prowadzą intensywnie uczęszczane ciągi piesze (takie, którymi mieszkańcy i mieszkanki docierają do obiektów użyteczności publicznej, dworców, parków).

  • Rozpoczęcie dialogu społecznego odnośnie wprowadzenia nowych standardów dla infrastruktury pieszej i rowerowej, które zwiększyłyby bezpieczeństwo zarówno pieszych, jak i rowerzystów (dialog ten powinien dotyczyć m.in. potrzeby oddzielania ciągów pieszych od rowerowych tak, aby zarówno rowerzyści, jak i piesi mogli poruszać się bezpiecznie).

  • Wzmocnienie i rozbudowanie narzędzi przeznaczonego dla samorządów wsparcia finansowego na poprawę bezpieczeństwa pieszych, w tym:
    • rozbudowanie programów takich jak „Bezpieczny pieszy – doposażenie przejść dla pieszych i doposażenie szkół w zakresie edukacji komunikacyjnej” tak, aby w kosztach kwalifikowanych mieściła się edukacja nie tylko dzieci i młodzieży, ale też kierowców, a ponadto także koszty inwestycyjne, tj. roboty drogowe (często konieczne np. przy budowie azyli dla pieszych) czy doświetlanie przejść dla pieszych (często konieczne dla poprawy widoczności i zwiększenia bezpieczeństwa pieszych po zmroku, w tym dzieci wracających ze szkół);
    • stworzenie programu służącego wzmocnieniu kadr samorządów i zwiększaniu kwalifikacji w zakresie dbania o komfort i bezpieczeństwo ruchu pieszego, w tym o jakość infrastruktury dla pieszych. Taki program powinien obejmować dofinansowanie szkoleń dla pracowników pełniących funkcje oficerów pieszych, pełnomocników ds. pieszych lub urzędników zajmujących inne stanowiska z zakresem obowiązków obejmującym sprawy związane z ruchem pieszym, a także dofinansowanie tworzenia i utrzymania tego typu stanowisk.

 

Apel popierają organizacje społeczne i samorządy miejskie:

Bydgoski Ruch Miejski
Federacja Piesza Polska
Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych
Fundacja Rodzic w mieście
Fundacja Sendzimira
Green REV Institute
HEAL Polska
Idee przez miasto
Instytut na rzecz Ekorozwoju
Instytut Spraw Obywatelskich
Kongres Ruchów Miejskich
Miasto Jest Nasze
Napraw Sobie Miasto
Polska Zielona Sieć
Polski Alarm Smogowy
Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki
Polski Klub Ekologiczny Okręg Pomorski
Polski Klub Ekologiczny Okręg Wielkopolski Koło w Gnieźnie
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Rodzice dla Klimatu
Towarzystwo dla Natury i Człowieka

Urząd Miasta Gdańska
Urząd Miasta Gdyni
Gmina Miejska Kraków
Urząd Miasta Łodzi
Urząd Miasta Rybnika
Urząd Miasta Rzeszowa
Urząd Miejski w Sosnowcu
Urząd Miasta Torunia
Urząd Miasta Tychy

tbc…

Adres korespondencyjny:
Związek Stowarzyszeń KONGRES RUCHÓW MIEJSKICH
80-236 Gdańsk, Aleja Grunwaldzka 5 
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Konto bankowe: 76 1600 1462 1887 8924 3000 0001
NIP: 779 246 16 30