Kongres Ruchów Miejskich, to długoterminowe, oddolne i dobrowolne porozumienie kilkudziesięciu lokalnych organizacji społecznych z ponad dwudziestu polskich miast. Działamy na rzecz dobrego życia w mieście, miasta zielonego, demokratycznie zarządzanego i sprawiedliwego. To jakie są, i mogą być nasze miasta nie zależy jednak tylko od działań lokalnych władz i mieszkańców. W wielu dziedzinach to ogólnokrajowe regulacje prawne, prowadzone polityki, funkcjonujące instytucje utrudniają zrównoważony rozwój miast, prospołeczny i sprawiedliwy. Zorganizowaliśmy się więc po to, by takie bariery wspólnie przezwyciężać.
Energetyka obywatelska stanowi jeden z kluczowych elementów transformacji energetycznej, której celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej w Unii Europejskiej (UE) do 2050 roku. W tym kontekście energetyka obywatelska zyskuje na znaczeniu jako sposób na decentralizację produkcji energii, zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) oraz wzmocnienie roli obywateli i społeczności lokalnych w procesie zarządzania energią. Artykuł ten przedstawia, jak UE promuje energetykę obywatelską, jakie instrumenty prawne i finansowe są stosowane oraz jakie konkretne inicjatywy i projekty są realizowane w ramach tego obszaru.
Energetyka obywatelska jest jednym z kluczowych elementów globalnej transformacji energetycznej, która dąży do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i zmniejszenia zależności od paliw kopalnych. Zjawisko to polega na aktywnym udziale obywateli w produkcji, dystrybucji i zarządzaniu energią, często za pośrednictwem organizacji społecznych, spółdzielni energetycznych oraz inicjatyw oddolnych. Warto zatem zaprezentować wybrane przykłady działań organizacji społecznych w zakresie energetyki obywatelskiej na świecie, które pokazują różnorodność podejść i efektywność takich inicjatyw.
Transformacja energetyczna jest jednym z najważniejszych wyzwań współczesnego świata. W obliczu rosnących zagrożeń związanych z zmianami klimatycznymi oraz potrzebą zapewnienia stabilnych dostaw energii, coraz większe znaczenie zyskuje przejście na odnawialne źródła energii (OZE) oraz zwiększenie efektywności energetycznej. Kluczowym elementem tej transformacji jest budowanie silnych partnerstw na poziomie lokalnym, które umożliwią skuteczne wdrożenie i utrzymanie zrównoważonych rozwiązań energetycznych. Partnerstwa te angażują różne grupy interesariuszy, w tym władze lokalne, przedsiębiorstwa, organizacje pozarządowe oraz społeczność lokalną, tworząc wspólną platformę do działań na rzecz transformacji energetycznej.
W dobie rosnącej świadomości ekologicznej oraz konieczności walki ze zmianami klimatycznymi, coraz większą rolę odgrywają lokalne inicjatywy energetyczne. To oddolne projekty, które angażują społeczności lokalne w działania na rzecz zrównoważonej energii, zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych i zwiększenia niezależności energetycznej. Proces tworzenia tych inicjatyw często opiera się na organizowaniu społecznościowym, które odgrywa kluczową rolę w mobilizacji mieszkańców, budowaniu zaufania i tworzeniu wspólnej wizji przyszłości energetycznej.
20 osób będzie tworzyć Sieć Miejskiej Samorządności, a wśród nich działacze, radni i przedstawiciele inicjatyw społecznych z Gorzowa Wielkopolskiego, Łodzi, Podkowy Leśnej, Łomianek, Rzeszowa, Lubartowa, Piaseczna I Bydgoszczy.
Organizacje i osoby strażnicze są podstawą społeczeństwa obywatelskiego, a szczególną rolę odgrywają na szczeblu samorządowym. „Mieszkańcy i mieszkanki mają niezbywalne prawo do miasta” – to I Teza Kongresu Ruchów Miejskich, która wyraża prawo do współtworzenia miasta i korzystania z jego zasobów. Jego elementem jest patrzenie władzy na ręce, kontrola społeczna, ale też wnoszenie własnych inicjatyw i współudział w decyzjach.
Chcąc wspierać osoby, które już teraz angażują się w działalność strażniczą w obszarze miejskim lub chcą to robić w przyszłości, Kongres Ruchów Miejskich rozpoczął projekt „Strażnicy Miejskiej Samorządności”.
W okresie półtora roku wybrani aktywiści, społecznicy i członkowie organizacji pozarządowych będą się uczyć, wzajemnie inspirować i motywować do działania na rzecz jawności, dobrego zarządzania i sprawiedliwości społecznej w samorządzie.
W efekcie projektu powstanie mapa organizacji i osób strażniczych koncentrujących się na kwestiach samorządu. W ten sposób chcemy pokazać jak liczna jest to grupa osób i jak kluczowe dla samorządności są ich działania. Zbudowanie rozpoznawalności działań strażniczych jako kluczowych dla demokracji uznajemy za jeden z podstawowych elementów projektu, a szerzej także działań statutowych naszej organizacji.
W ramach szkoleń skupiać będziemy się na najbardziej istotnych potrzebach aktywistów, takich jak aspekty prawne prowadzonej działalności, wsparcie instytucjonalne i tzw. rezyliencja w działalności strażniczej. Wzmacnianie potencjału sprawczości strażników miejskich to obszar, który Kongres Ruchów Miejskich chce realizować w ramach tego działania projektowego oraz jako element działalności statutowej.
Tworząc portal Strażników Miejskiej Samorządności przygotujemy zestaw narzędzi i podstawowej wiedzy, z których korzystać będą mogli wszyscy chcący wprowadzać zmiany w swoim mieście. FAQ oraz forum dla użytkowników będzie przestrzenią do wymiany doświadczeń w kontakcie z organami samorządu oraz testowania wiedzy teoretycznej w praktyce.
____________________________________________
Projekt sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich PROO na lata 2018-2030
Zapraszamy do zapoznania się z analizami inicjatyw energetycznych w dokumentach gminnych dla 6 miejscowości z woj. kujawsko-pomorskiego zrealizowanymi w ramach projektu „Zielona rewolucja – energetyka obywatelska w małych i średnich miastach”.
Działasz w lokalnej organizacji zajmującej się miastem?
Może sam/a podejmujesz działania kontrolujące działania samorządu?
Piszesz zapytania, uczestniczysz w posiedzeniach rady miasta, przyglądasz się budżetowi gminy?
Chcesz wiedzieć jak skutecznie zmieniać swoje miasto?
Dołącz do projektu Strażnicy Miejskiej Samorządności!
230 polskich organizacji społecznych apeluje: Natura Ratuje Ludzi – Polska powinna poprzeć Nature Restoration Law!
Polska jest kluczowym krajem blokującym przyjęcie Nature Restoration Law, unijnego rozporządzenia, które ma pomóc odbudować przyrodę w Europie. Władze naszego państwa działają wbrew oczekiwaniom polskiego społeczeństwa – według raportu Instytutu Spraw Publicznych, aż 75 proc. Polek i Polaków uważa, że nasz kraj powinien poprzeć przepisy dotyczące odbudowy zasobów przyrodniczych.
9 maja br. Prezydent RP podpisał nowelizację prawa samorządowego. Procedowany od listopada 2023 r. projekt nie został poddany konsultacjom społecznym. Nie przeprowadzno też jego ewaluacji. Nowelizacja wskazuje, że obowiązki wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, który został wybrany do parlamentu krajowego lub europejskiego, tymczasowo obejmuje jego zastępca.