A przecież miało być dokładnie odwrotnie. Do wyłącznej kompetencji rady miasta należy decydowanie o budżecie, a nie jego opiniowanie czy akceptowanie. Ustawa o samorządzie gminnym dała jednak prezydentom miast i burmistrzom takie uprawnienia, że ich praktyczne możliwości działania znacznie wykraczają poza założenia stojące u podstaw konstrukcji samorządu terytorialnego.

W założeniach mieli być organem wykonawczym, realizującym decyzje. Decydować miał organ stanowiący, czyli rada. Tak jednak okrojono jej możliwości działania, że radni sami są często przekonani, że są albo od grzecznego podnoszenia rąk, jeśli są z opcji rządzącej, albo od jałowej krytyki, gdy nie mają większości.

Tak nie jest i tak być nie musi. Pokazali to radni podwarszawskich Łomianek.

Burmistrz przedstawiła projekt budżetu. Odbywały się spotkania i dyskusje, podczas których perswadowano radnym, żeby poparli jej propozycję. Przekonywano, że projekt pozytywnie zaopiniowała Regionalna Izba Obrachunkowa (RIO), że jakiekolwiek zmiany zburzą jego logikę i niechybnie wtedy RIO go odrzuci.

Radni nie dali się przekonać tym namowom. Zebrali potrzeby mieszkańców, ocenili priorytety i opracowali całkiem inny kształt najważniejszej części budżetu, czyli inwestycji oraz analogicznej części wieloletniej prognozy finansowej. Efektem ich pracy był ośmiostronicowy dokument precyzyjnie wyliczający zmiany jakie należy wprowadzić.

Sesja budżetowa, acz burzliwa, zakończyła się przyjęciem propozycji grupy radnych. Oburzona burmistrz zapowiadała, że skarbnik niczego nie poprawi, a w propozycji na pewno są jakieś błędy, no bo przecież nie robili tego profesjonaliści. Urząd zdążył opisać w wydawanej przez siebie (!?) gazecie jakiej destrukcji dopuści się radni i jak ucierpią na tym mieszkańcy. Rysowano perspektywę odrzucenia przez RIO uchwały budżetowej i narzucenia przez tę instytucję budżetu tymczasowego wykluczającego wszelkie działania inwestycyjne. Jednym słowem Armagedon.

Tymczasem stało się, coś, co powinni wziąć sobie do serca wszyscy radni w Polsce. RIO wskazała jeden błąd rachunkowy i, uwaga… zaakceptowała budżet z zaleceniem poprawienia błędu.

Można? Można.

Gdyby ktoś chciał wiedzieć co to za dziwna gmina, to spieszę z jeszcze jedną ciekawostką.

Wymyślono u nas teorię, że to co się zdarzy w Łomiankach, po kilku latach staje się w Polsce. Przez dwie kadencje rządzili tu przyjaciele Misiewicza i Macierewicza. Po pierwszych czterech latach opozycja poszła maksymalnie rozdrobniona (7 kandydatów na burmistrza). Po drugiej kadencji ruch miejski Dialog skrzyknął towarzystwo i wymyślił kandydatkę. Opozycja poszła dwoma blokami (było więc tylko troje kandydatów) i udało się. Nasz burmistrz, nasza rada. Następny prognostyk jest trochę gorszy, bo kandydatka odpłynęła i z początkowej większości wspiera ją obecnie pięcioro radnych. Teoria jeszcze nie ma mocy naukowej, więc nie musi się sprawdzić w całości, ale kto wie?
Natomiast w zakresie sprawczości radnych i przywrócenia im właściwej roli, warto żeby się sprawdziła jak najwcześniej.